İmametin Hz. Ali?ye ait,

bir hak olduğunu iddia eden,

mezheplerin müşterek adıdır.
Şia, taraftar, manasına gelir.

Şia?nın ne zaman doğduğu konusu ihtilaflıdır.

Şii kaynaklar,

Şia?nın Hz. Peygamber devrinde,

doğduğunu belirtmektedir,

ama bazıları bunu mümkün görmemekte,

siyasi hareket olduğunu iddia etmektedir.

****

Şia, Hz. Hüseyin?in şahadetinden sonra,

siyasî bir eğilim olarak,

kamuoyu oluşturmaya başlamıştır.

Hz. Hüseyin?in intikamını almak üzere toplanan,

Kûfelilerin oluşturduğu hareket,

Şia?nın ilk belirtisi olarak kabul edilebilir.

****
Şia?nın bütün fırkalarında ilk İmam Hz. Ali?dir.

Zeyd?den sonra oğlu Yahya (ö. 125/743) ile,

Zeydîyye fırkası ortaya çıkmıştır.
Zeyd b. Zeynelâbidin?in ölümünden sonra,

Carudiyye,

Süleymaniyye,

Batriyye gibi,

çeşitli fırkalara ayrılan Zeydîyye mensupları,

uzun süre dağınık halde kalmışlardı

Abbasilerin siyasî otoritelerinin,

zayıflamasından faydalanarak,

Yemen ve Taberistan?da ayaklanıp,

muhtelif devletler kurmuşlardı.

****

Hazar denizinin güneyinde,

Taberistan?da kurulan Zeydî devleti,

h.305?e kadar varlığını sürdürmüştü.

****

Yemen Zeydiliği ise,

günümüze kadar,

varlığını muhafaza edebilmiştir.

Günümüzde,

Yemen?in resmî mezhebi Zeydîyedir.

?mut?a nikahını meşru kabul etmezler?.

****

Ca?fer es-Sadik?in ölümü üzerine,

İsmail?in taraftarları onun adına,

oğlu Muhammed b. Ismail?e bey?at ettiler.

Böylece İsmailiyye adı ile anılan,

yeni bir fırka ortaya çıkmış oldu.

****
İsmailiyye,

Nizâriyye

ve Müsta?liyye diye,

iki büyük kola ayrıldı.

Birincisi,

İran?da Hasan Sabbah?ın sahsında,

büyük bir himayeci buldu.

Basta Alamut kalesi olmak üzere,

kalelerde yerleşen Nizarî fedaileri,

İslâm hükümdar ve devletleri için,

daima bir korku unsuru olmuşlardı.

Daha çok ticaretle uğrasan,

Ismailiyye mensuplarına göre,

dinin en önemli özelliği imamettir.

İbadetler konusunda diğer

Şia fırkalarından,

oldukça farklı özellik gösterirler.

****
Imamiyye 260 yılından sonra,

teessüs etmiştir.

Zeydiyye ve Ismailiyye?den,

daha geç oluşmuş bir fırkadır.

Kitap,

sünnet,

icma

ve aklı,

şer?i deliller olarak kabul eden bu fırka,

ibadet ve muameleler konusunda,

?mut?a nikâhı hariç?,

Ehl-i Sünnet fıkhı ile,

cüz?e ayrılıklar göstermektedir.

Günümüzde,

Iran,

Irak

ve Pakistan?da bulunan,

bu mezhebin mensupları,

Şia?nın büyük ekseriyetini teşkil etmektedirler.

****

Şia ?ya göre imamet müessesesi gereklidir.

İslâm ümmetini yönetecek,

bir imama zaruri ihtiyaç vardır.

Bu imamın,

Hz. Peygamber?in neslinden olması gereklidir.

İmamların ilki Hz Ali?dir.

İmamların tayini,

bir önceki imam tarafından gerçekleştirilir.

İmamlar;

Hz. Peygamberin ilminin hamilleri

Ve onun gibi masum kimselerdir.

****

İmamı bilme ve ona bağlanmanın,

dinin aslı olduğu,

Dünya ve ahiret saadetine,

ancak bu şekilde ulaşılacağı,

genel olarak,

Ismailiyye?nin prensipleri arasında bulunmaktadır.

Bu fırka günümüzde de,

imamet konusundaki,

müfrit düşüncelerini sürdürmektedir.

İmametin dışında,

takiyye,

bedâ,

rec?at gibi talî esaslar,

Şia fırkalarının ekseriyeti tarafından benimsenmektedir.
Günümüzde İslâm dünyasının muhtelif yerlerinde,

Şia mevcudu;

?kesin bir istatistik bulunmamasına rağmen?,

%7 - %9 arasında tahmin edilmektedir.