MALİKİ MEZHEBİ

İmam Malik, Hicrî 93 yılında,

Medine?den doğmuştur
Hayatı boyunca ,

Medine?den başka bir yere gitmemiştir.

Bu durumun,

?onun fıkhının oluşmasında?,

tesirleri büyük olmuştur.

****
İmam Malik?in,

imamı olduğu Medine,

hadisin beşiği,

herkesin Sünnete sıkıca yapıştığı bir yerdi

Medine halkının bu durumu,

rey?e çok değer veren,

Iraklıların anlayışlarından farklı idi.
****
İmam Malik,

kendi usulüne dair,

bir eser yazmadığı gibi,

bu konuda ,

açık bir şeyde söylemiş değildi.

****

Talebeleri meseleleri,

onun fetvalarına göre çözüyorlardı.

Fetvaları yetersiz kaldığında da,

meseleleri onun usulüne göre,

hallediyorlardı.

****

Onun fıkıh anlayışında,

Medinelilerin amelinin,

özel bir yeri vardır.

O fıkhi bir meselede,

önce hadise,

sonra Medinelilerin uygulamalarına,

arkasından da,

Tabi?in ve ulemanın görüşlerine bakardı.

****
Malikî mezhebinin dayandığı deliller şunlardır:
1- Kur?an

2- Sünnet
(İmam Malik, Kur?an?ın zahirini Sünnetten önde tutar.)

3- Sahabe sözleri

(Bunları sünnetin bir parçası sayardı.
Bu onun,

sünnet imamı sayılmasına sebep olmuştur.
Ebu Hanife ve İmam Şafiî?nin aksine,

tabiinden itimat ettiklerinin görüşlerine,

çok önem verirdi.)
4- İcma:

Diğerlerine nazaran,

icma?ı daha çok kullanmıştır.

Ancak onun icma olarak kabul ettiği,

sadece Medine ulemasının icmasıdır.
5- Medineliler?in amelî:

Medineliler?in amelinin özel bir yeri vardır.

Zira o,

?Medineliler?in yaşayış tarzını?

Sünnetin, bir tür pratik rivayeti, kabul ederdi. .

6- Kıyas:
Kur?an?da bildirilen

ve hadislerde ortaya konmuş olan,

hükümlere kıyas yapardı.
Onun kıyas kaynakları şöylece sıralanabilir:

Kitap,

Sünnet,

Medine ehlinin icmaı

Sahabe fetvaları.
7- İstihsan:

Fıkıh usulünde,

fer?î bir delil olarak kullanılır.

8- İstishab:

Sabit olan bir hükmün,

değiştiğine delil bulununcaya kadar,

olumlu veya olumsuz haliyle,

devam etmesini kabul etmektir.

İmam Malik, İstishab?ı bir delil olarak almıştır.
9- Mesâlih-i Mürsele:

İnsanların iyiliği için,

fayda bulunanı almak,

zararlı veya zararı faydasından çok olanı,

terketmektir.

Bu prensip,

İmâm Malik?in en çok kullandığı,

prensiplerden biridir.
10- Sedd-i Zerîa:

Sebebi yok etmek,

vasıtayı ortadan kaldırmak anlamında,

bir terkiptir.

Harama sebep olan şey haramdır;

helâle vesile olan şey de, helâldir.

Yani ameller,

sonuçları göz önüne alınarak,

ya serbest bırakılır,

ya da yasaklanır
11- Örf ve Âdet:

İmam Malik,

toplumun iyiliği ve selâmetini muhafaza etmek için,

şeriat?a ters bir tarafı bulunmayan,

geleneklere karşı çıkmamayı,

bir görev saymıştır.

****

Malikî Mezhebinin,

Mısır?a oradan da Kuzey Afrika yoluyla,

Endülüs?e,

ayrıca Sicilya, Fas, Sudan?da yayılmış;

Bağdata, Basraya, hatta,
Nişabur?a kadar uzanmıştır.