Sevgili okurlarım,
İki sayı önce ?tarikat? konusuna başladım.
Geçen hafta da ?Nakşibendi Tarikatı? hakkında ansiklopedik bilgi verdim.
Tarikat konusuna girmeden önce şeriat konusunu ele almam gerekirdi.
Çünkü eskiden şeriat kapısından geçemeyenlerin
tarikata girebilmesi mümkün değildi.
****
Şeriat kapısından geçebilmek için uyulması gereken makamlar şunlardır:
*-İman etmek,
*-İlim öğrenmek,
*-İbadet etmek,
*-Haramdan uzaklaşmak,
*-Ailesine faydalı olmak,
*-Çevreye zarar vermemek,
*-Peygamberin emirlerine uymak,
*-Şefkatli olmak,
*-Temiz olmak,
*-Yaramaz işlerden sakınmak.
****
O nedenle bu yazıda (tarikatı erteleyip) şeriat hakkında
ansiklopedik bilgi aktarmaya çalışacağım.
****
Şeriat, Arapça kökenli bir sözcüktür.
Dinin dünyevi yönü olarak tanımlanabilir.
Şeriat koyana ?şâri? ? (yani kural koyucu) denir.
İslâm dinine göre tek şâri?, Allah?tır.
****
Kelimenin terim anlamı Mekke?de inen şu âyette görülür:
?Sonra seni bu işte apaçık bir şeriat sahibi kıldık. Sen ona uy.
Hakkı bilmeyenlerin hevâ ve heveslerine uyma?
(el-Câsiye, 45/18).
****
Hz Muhammed?den önce de birçok peygamber gelmiştir,
bu peygamberlerin çoğunun yeni bir şeriat ile gönderildiğine inanılır.
Hz Muhammed?in getirdiği şeriat da önceki şeriatların tamamlayıcısı niteliğindedir.
Bu, İslam?ın kutsal kitabı Kur?an?ın şu ayetinde görülebilir:
?Allah, dini doğru tutmanız ve onda ayrılığa düşmemeniz hususunda,
Nuh?a tavsiye ettiği,
sana vahy ettiğimiz,
İbrahim?e, Musa?ya ve İsa?ya tavsiyede bulunduğumuz,
dinle ilgili hususları size şerîat olarak koydu?
(eş-Şûrâ, 42/13).
****
Şeriatın üç ana bölümü vardır. Bunlar:
- İbadetler,
- Muameleler ve
- Ceza hukukudur.
İbadetler:
İbadetler Allah?ın hoşnut olduğu her çeşit eylemi
kapsamına alır.
Namaz, oruç, haç, zekât ve kurban
örnek olarak verilebilir.
Muameleler:
İnsanlar arasında medenî, ticâri, ekonomik ve sosyal ilişkileri,
insanların devletle,
devletlerin de birbirleriyle münasebetleri
bu bölümde yer alır.
****
İslâm,
evlenme, boşanma, nafaka, velâyet, vekâlet, vesâyet , miras, alış-veriş gibi toplum hayatının gereği olan
tüm medeni muâmelelere ve hatta
devletler hukukuna ait hükümler de getirmiştir.
****
Ceza hukuku;
İslam dininin emir ve yasaklarına uymayan
veya toplumsal düzeni bozmaya çalışan kimselere karşı verilecek bedeni, mâli veya caydırıcı bazı cezâi hükümleri kapsar.
*****
İslâm şeriatı dört temele dayanır.
*-Kur?an,
*-Sünnet,
*-İcmâ? (İslam bilginlerinin görüş birliği içinde bulundukları
konular)
*-Kıyas (benzer mesele hükümlerinin benzerliği)
Azınlıktaki bazı İslâm hukuk bilginleri,
bu dört temel delilden İcmâ? ve Kıyas?ı kabul etmemişlerdir;
****
Bunlardan başka,
fer-i delil adı verilen,
* maslahat (toplum yararı),
* örf ve âdet (İslâm?dan önceki şeriatlar)
* Sahabe görüşleri
gibi delillere dayanılarak,
müctehitlerce bir sistem halinde açıklanmıştır.
****
İslâm hukukunun en önemli müctehitleri olan;
* Ebu Hanife(ö.767),
* Şâfii (ö.819),
* Mâlik b. Enes(ö.795)
* Ahmet b. Hanbel(ö.855)
farklı ekol (mezhep) oluşturarak
İslâm hukukunu sistemleştirmişlerdir.
Bunların dışında daha farklı ekol oluşturanlar da vardır.