Peygamberler, dinin hükümlerini, bildirmişlerdir

Onlardan sonra anlaşmazlık başlamıştır.

Her grup dini,

kendine göre yorumlamıştır.

Bu nedenle mezhep,

tüm dinlerde var olmuştur.

****

Farklı fıkıh sistemlerine ?mezhep?,denir.

Fıkıh, ?hukuk, ahlak ve siyaseti? içine alan alanı kapsar.

Ortaya çıkan ilk iki mezhep Şia ile Hariciyedir.

Bunları Cebriye, Mutezile ve Mürcie takip eder.

Bu akımlar karşısında,

Ehl-i Sünnet?in inanç ve uygulamalarını içeren;

Selefiye,

Eş?ariye,

Maturidiye,

adlı üç mezhep gelişmiştir.

Ehl-i Sünnet?in fıkhi amaçlarına göre,

kurulan mezhepler ise;

Hanefilik,

Malikilik,

Şafiilik,

Hanbelîlik,

adını taşır.

Bu mezhepler,

Müslümanlığın esas hükümlerinde birleşir;

ayrıldıkları noktalar,

ibadetin şekli ile ilgili bazı hükümlerdir.

****

Hz. Muhammed zamanında mezhep yoktu.

Bunun en önemli nedeni:

Müslümanların ayetlerle ilgili soruları,

ondan öğrenme imkânlarının olmasıydı.

Hz. Peygamber ölünce,

anlaşmazlıklar ortaya çıktı.

İlk anlaşmazlık dini değil,

siyasiydi.

?Hz. Peygamber?den sonra,

ümmete kimin hükmedeceği,

bu kişinin nasıl seçileceği?,

sorun oldu.

****

Sonunda,

Hz. Ebubekir halifelik makamına getirildi.

Ancak,

Hz. Ali, kendisi halife olmak istediği için,

?Hz. Fatıma?nın ölümüne kadar?,

Ebubekir?in halifeliğini kabul etmedi.

****

Müslümanlar arasında birlik,

üçüncü halife Hz. Osman?ın,

altıncı senesine kadar devam etti.

Ancak Hz. Osman?ın akrabaları olan Emevilerin,

devlet işlerinde önemli görevlere getirmesi ile,

yine anlaşmazlığa düşüldü.

Hz. Osman öldürüldü.

Daha sonra da,

Hz. Ali hakkında anlaşmazlıklar çıktı.

****

Doğuş nedenleri

1. Siyaset:

Ülkeyi yönetenlerin,

dini tutumunu çürütmek için,

yeni bir görüş etrafında,

birleşen topluluklar olmuştur.

İktidar hırsı,

yeni görüş sahiplerini,

dini kullanmaya itmiştir.

Yönetimden memnun kalmayanlar da,

yeni görüşü tutmuşlardır.

Böylece gelişen her görüş,

zamanla mezhep niteliği kazanmıştır.

****

2. İslam devletinin sınırlarının genişlemesi:

Devletin sınırları genişledikçe,

yabancı kültür ve dinlerle karşı karşıya gelinmiştir.

Dinlerini bırakarak İslamlaşan topluluklar,

eski kültürlerinin etkisinden kolay, kolay kurtulamamıştır.

Bu da bazı toplulukları,

diğer bir mezhep etrafında toplanmaya itmiştir.

****

3. Çıkar:

Bazı kimselerin çıkar sağlamak amacıyla,

hadisler uydurdukları

ve mezhepler kurdukları tarihi gerçekler arasındadır.

****

4. Bilgisizlik:

Ortaçağda, kendine güvenen herkesin,

din hakkında fikir yürüttüğü devirler olmuştur.

Bölgesel ve toplumsal şartlara göre,

yanlış yorumlarda bulunan,

bazı önderlerin görüşleri tutmuştur.

Bilgisiz olan halk da,

onların görüşlerini,

gerçek İslam zannı ile kabullenmişlerdir.