Türklerin İslamiyet?e girişi:

İslamiyet öncesi Türk kavimleri şunlardır.

*-Hunlar,

*-Göktürkler,

*-Uygurlar,

*-Avarlar,

*-Bulgarlar,

*-Hazarlar,

*-Macarlar,

*-Peçenekler,

*-Kıpçaklar,

*-Oğuzlar,

*-Sabarlar,

*-Türgeşler (Batı Göktürklerin bir kolu),

*-Kırgızlar,

*-Karluklar,

*-Kimekler

****

Türkler İslamiyet?ten önce Şamanizm (1) inancına sahipti.

Yaklaşık 10. yy?a kadar Şamanizm Türkler arasında en yaygın din olmuştu.

İslamiyet öncesi Türkler ile Müslüman Arapların ilk karşılaşması,

7. yy?da Halife Ömer döneminde gerçekleşmişti.

****

Dört Halife?den sonraki Emevi hanedanlığı döneminde,

İslamiyet daha çok Arap milliyetçiliği ekseninde gelişmekte olan bir dindi.

Emevilerin Arap milliyetçisi yönetimi halk arasında huzursuzluğa neden oluyordu.

Fetihlere devam edilmekle beraber misyonerler dışında diğer milletleri Müslümanlaştırmaya yönelik bilinçli bir politika izlenmiyordu.

İslam Devleti yeni fetihlerle oldukça genişlemiş, Maveraünnehir?e kadar ulaşmıştı.

7. yy?dan itibaren Müslüman Araplar,

Bizans?a kuzeydoğudan komşu olan Hazar Türkleri ile

(Seyhun ve Ceyhun ırmakları arasındaki Maveraünnehir bölgesinde yaşayan) Türgeş boylarına akınlar düzenlemeye başladılar.

Özellikle Kuteybe Horasan valiliğine getirilince (705),

Göktürklerin (2) batı kanadını oluşturan,

Türgeş boyları ile Müslüman Araplar arasındaki mücadele iyice kızıştı.

****

723 yılında Hazar Türkleri Müslüman Arapları yenilgiye uğratınca,

büyük bir ordu ile Hazarların üzerine yürüyen Emeviler,

Halife Hişam döneminde (724-743),

Hazarları Kafkasların ötesine kadar atmayı başardılar.

Türgeş boylarının direnişi,

745 yılında Göktürk Devleti?nin yıkılışına kadar sürdü.

Bu tarihten sonra Türk toprakları;

doğudan Çin, batıdan Arap işgali ile karşı karşıya kaldı.

Araplara karşı savunma görevini ise,

Türgeşlerden sonra Karluk Türkleri üstlendi.

****

750 yılında Emevi hanedanı yıkılıp,

İslam Devleti?nin başına Abbasi hanedanı geçtiğinde,

Arap olmayan azınlıkların durumunda iyileşme görüldü.

Bu nedenle Türkler de Abbasi yönetimine sıcak baktılar.

Daha önce orduda yararlanılmakla beraber,

hor görülen İran?lılar ve Türkler,

Abbasi ordusunda ve yönetiminde önemli yerlere gelebildiler.

Aynı esnada Karluk Türkleri doğudan Çin işgali tehdidi altında idiler.

Karluklar Çinlilere karşı Abbasilerden yardım talebinde bulundular.

Abbasi yönetimi Türklerin aradan çıkmasının,

Çin tehdidini kendi kapılarına getireceğini görerek bu teklifi kabul etti.

Türkler ile Müslüman Araplar tarihte ilk kez ittifak oluşturdular.

****

751 yılında Talas ırmağı kenarında gerçekleşen savaşta,

Arap ve Türk orduları Çinlileri ağır bir yenilgiye uğrattılar.

Talas savaşı Türk Müslüman ilişkilerinde ve Türklerin Müslümanlaşmasında,

bir dönüm noktası olmuştu.

Türklerin kitleler hâlinde Müslüman olmaları,

özellikle 10. yüzyılda hız kazandı.

Karluk?tan sonra, Yağma ve Çiğil boyları,

ardından Oğuzlar arasında İslâmiyet yayıldı.

****

Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri,

ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlı devleti?ni (840),

Oğuzlar ise Büyük Selçuklu Devleti?ni (1038) kurdular.

NOT-(1): Şamanizm ya da Kamcılık:

(Şamanlar tarafından ?deneyim? olarak ifade edilir)

Varlığı tüm insanlık tarihinde

?erken taş devrine ve daha da geriye kadar?

kanıtlanabilen, inisiyasyon içeren bir vecd ve trans tekniğidir.

****

Şamanizm?i en uzun süre ayakta tutmuş olan,

toplulukların arasında hiç şüphesiz Türkler de vardır.

Eski Türk inancı Tengricilik?te de hep var olmuş olan,

Şamanizm geleneği, ?Kuzey ve Orta Asya?nın bazı Türk topluluklarında? sürdürülmektedir.

NOT-(2):

Göktürkler veya Kök-Türkler:

Orta Asya ve Çin?de yaşamış eski bir Türk toplumuydu.

Göktürkler inanç ve düşünce yapılarına göre,

Göktanrı (Tanrı veya Tengri) tarafından, devlet kurma görevinin,

kendilerine verildiğine inanmaktaydılar.

Bu yüzden kendilerini Göktürk olarak tanımlamışlardır.

Türk adı ilk kez ?Göktürkler dönemine ait?

Orhun Yazıtları?nda geçmektedir.

****

Asya Hun Devleti yıkıldıktan sonra,

?Orta Asya?da kurulan?

ikinci büyük Türk devletidir.

Ayrıca ?Türk? adını siyasi olarak kullanan ilk Türk devletidir.

Devletin kurucusu Bumin Kağan?dı.

Bumin Kağan kardeşi İstemi Yabgu ile ülkeyi yönetti.

****

Göktürkler komşuları olan Çin,

Sasani (İran) ve Bizans ile,

askeri, siyasi ve ekonomik ilişkiler kurdular.

Doğu Göktürk Devleti 630 yılında,

Batı Göktürk Devleti ise 659 yılında Çin yönetimi altına girdiler.