Nakşbendi Tarikatı,
Fatih Sultan Memet zamanında,
Molla İlâhî vasıtasıyla,
İstanbul?a geldi.
****
XVIII. asırda,
Mevlana Ziyaeddin Bağdadi ile,
Osmanlı?da gelişip,
kökleşti.
Sultanlar, ilgilendi,
Son Padişah Vahdettin,
Nakşî-Halidî idi.
****
[Şeriat kapısı makamlarını,
başarı ile geçemeyenlerin,
Nakşibendiliğe kabulü mümkün değildi.
Makamlar:
*-İman etmek,
*-İlim öğrenmek
*-İbadet etmek
*-Haramdan uzaklaşmak
*-Ailesine faydalı olmak
*-Çevreye zarar vermemek,
*-Peygamberin emirlerine uymak
*-Şefkatli olmak
*-Temiz olmak
*-Yaramaz işlerden sakınmak
Bunları başaranların içinden,
uygun görülenler,
Tarikata kabul edilirdi.]
****
Nakşiliğin;
Halkın kültürüne, eğitimine,
birlik-beraberliğine,
büyük hizmeti olmuştur.
Zikir adabında sükûnet hakimdir
****
Başlangıçta, kolları olan,
tarikat silsilesi,
Yusuf Hemadanî?den(ö.1140) sonra,
tek kol oldu.
****
Bu silsile,
Hz. Ebubekir (r.a.)?den,
Bistamî?ye kadar Sıddıkiye,
Bistami?den ,
Gücdevani?ye kadar Tayfuriye,
Gücdevani?den,
Bahaeddin Nakşbend?e kadar Haceganiye,
Bahaeddin Nakşbend?den ,
Ubeydullah Ahrar?a kadar Nakşibendiyye,
Ahrar?dan,
İmam Rabbanî?ye kadar Nakşibendiyye-i Ahrariye,
Rabbanîden,
Şemseddin Mazhar?a kadar Nakşibendiyye-i Müceddiyye
Mazhar?dan,
Mevlana Halid?e kadar Nakşibendiyye-i Mazhariyye, Halid?den sonra,
Nakşibendiyye-i Halidiyye olarak anılmıştır.
****
Abdülhalık Gücdevani?den,
intikal ettiği rivayet edilen,
onbir kural,
tarikatın temelidir.
****
1. Vukûf-i Zamanî:
*-Manevi yolculukta,
zamana vakıf olup,
iyi değerlendirmek,
*-Hakk?ı düşünüp,
gafil olmamak.
*-Sözünü, işini kontrol etmek,
*-hayata çeki düzen vermek.
2. Vukûf-i Adedî:
*-Verilen ders adedine vakıf olmak.
( Vesvesenin zihinden atılmasını,
kalbin, huzur bulmasını sağlar.)
3. Vukûf-i Kalbî:
Kalbi Allah?a karşı uyanık tutmak.
4. Hûş Der Dem:
Hûş der dem
nefes alıp vermede uyanık olmak,
gafletten korunmak.
(Nefesi korumak,
kalbi huzura kavuşturur.)
5. Nazar Ber Kadem:
(Ayağa bakış)
Önüne bakan,
alçak gönüllü olur.
(yüksektekiler bakıp,
İsyan etmemeyi,
aşağıdakilere bakıp,
şükretmeyi ve onlara,
yardımcı olmayı sağlar.)
6. Sofer Der Vatan:
(Hak?tan Hakk?a Sefer)
*-Kötü huylardan,
güzel huylara,
sefer etmek,
*-ahlaki olgunluğa ermek.
?feyz alınır birini,
arayıp-bulmaya da?,
bu ad verilir.
7. Halvet der Encümen:
(Toplulukla Halvet):
Maddi varlığın halkla,
gönlün hak?la olması.
(Tarikat bu temel üzerine kuruludur.)
8. Yâd Kerd :
(Zikretmek)
9. Bâz Geşt:
(Dönüş)
10. Nigh Daşt:
(Muhafaza)
Kalbe sahip olup,
?nefsi vesveseden?
korumak.
11. Yâd Daşt:
(Yad etmek)
Allah?ı düşünüp,
dünyevi duyguları atmak.
****
Anadolu?da en yaygın olan tarikattır.