ZAHİRİ MEZHEBİ
Zahiri mezhebi bir fıkıh mezhebidir
Genel kabule göre,
kurucusu Davut el İstebani'dir.
Zahiri mezhebi,
İslam hukukunun tek kaynağının,
Kur'an ve Sünnet,
olduğunu iddia eder.
Tüm re'y çeşitlerine karşı çıkar.
Mezhebin en büyük ve ünlü alimi İbn'i Hazm´dır.
****
Davud, İmam Şafiî´nin öğrencilerinden,
ders almış ve etkilenmiştir.
Bununla birlikte,
Zahiriliğin fıkhı ile,
Şafiîliğin fıkhı,
birbirinden farklıdır.
Davud şeriatta re´yin,
söz konusu olmayacağının,
üstünde durmuştur.
****
Davud dönemin,
hadise ağırlık veren,
özelliklerinden de yararlanarak,
mezhebini yaymaya çalışmıştı.
Fakat,
?mezhebinin farklı görüşleri sebebiyle?,
birçok muhalif edinmişti.
****
Zahiriliğin ilk yayılma döneminde,
aldığı tepkilerin temelinde,
Davud´un taklidi tamamen
ve kesinlikle reddetmesi yatar.
Herkesin içtihat etmesi,
fikrini doğuran bu görüş,
diğer birçok mezhep
ve alimin görüşleriyle çeliştiği gibi,
Zahiriliğin ? bazı mensupları tarafından da?,
eleştirilmesine sebep olmuştu.
****
Bununla birlikte,
Zahirilik yayılmaya devam etmiş,
özellikle Hicri 3. ve 4. yüzyıllarda,
önemli bir yere gelmişti.
öyle ki;
*-Hanefilik,
*-Şafiîlik
*-Malikîlik´ten sonra,
4. büyük,
?fıkıh mezhebi?
konumuna gelmişti.
****
Sonradan;
Hanbelîliğin yükselişi
Ve sair sebeplerle,
bu konumunu kaybetmişti.
****
Bundan sonra,
Doğu´da gücünü kaybeden Zahirilik,
Batı´da, Endülüs´de yükselişe geçmiş,
bu yükselişin de,
en önemli faktörü
ve ismi İbn-u Hazm olmuştu.
****
İbn-u Hazm da;
Zahiriliğin fıkıh görüşünde,
re´ye yer olmadığını belirtmişti.
Genel olarak fıkıhta,
re´yin yer almaması için,
Kur´an´dan çeşitli ayetleri
(örneğin En´am Suresi 38. ayeti),
bazı hadisleri
ve sahabe sözlerini,
delil olarak ortaya atmıştı.
****
İbn-u Hazm Zahirilik açısından,
şeri delillerin,
dört çeşit olduğunu öne sürer:
*-Birincisi Kur´an.
*-İkincisi sahih ve mütevatir hadisler.
*- Üçüncüsü icma
*-Dördüncüsü de,
?sadece bir ihtimali olan?
delillerdir.
****
Hakkında hiçbir nassın bulunmadığı,
hususlarda İbn-u Hazm,
tüm re´y çeşitlerini reddettiği için,
farklı bir yol seçer.
****
Buna göre;
hakkında nass bulunmayan bir durumda,
karşıt bir nass ortaya çıkıncaya kadar,
durum ?mübah olarak? ele alınır.
****
Zahiri mezhebi,
İbn-u Hazm´ın ölümünden sonra da,
öğrencileri ve kitapları sayesinde,
yayılma fırsatı bulmuş,
gerek Endülüs,
gerekse de Doğu´da,
yayılmaya çalışmıştı.