KIZILBAŞLIK

Anadolu Aleviliği için kullanılan isimdir.

Kelimenin kullanımı,

on beşinci asra kadar uzanır.

****

Alevilere bu adın verilmesi hakkında,

çeşitli görüşler vardır:

*-Hz. Peygamber,

Uhud savaşında yaralanınca,

akan kan başını kızıla boyar.

Bu anıyı anımsamak için Hz. Ali,

savaşlarda kırmızı bir taç takar.

Kızılbaş tabiri de,

bu nedenle kullanıla gelmiştir.

****

*-Şah İsmail,

II. Bayezid ile bir anlaşma yaparak,

askerlerini Anadolu?dan,

Suriye?ye geçirir.

Bu askerlerin başlarında,

kırmızı takkeler bulunmaktadır.

Bundan dolayı,

Şiilere Kızılbaş denmiştir.

Anadolu Alevilerine de

Bundan dolayı,

Kızılbaş denmiştir.

****

*-Müslümanlıktan önce Şamanist,

Bilahare Alevili olan Türkmenlerin,

ayinlerini idare eden,

Şamanlar; kırmızı külah giyerlerdi.

Alevi dedeleri de,

kırmızı külah giyerek,

töreni idare ettiklerinden,

Sünni Türkler ,

Anadolu Alevilerine,

Kızılbaş demiştir.

****

Bu görüşlerin dışında;

iki ayrı görüş daha vardır.

****

Bunlardan biri,

*-kırmızı börk veya başlık giyen,

Türkmen boyları ile alakalıdır.

Türkler arasında,

başa takılan başlıklara izafe edilen,

urug, boy ve oymak,

isimlerine rastlanmaktadır.

Mesela,

siyah başlık (kalpak) giyen,

bir Türk boyunun adı,

?Karakalpak? veya ?Kara papak? tır.

****

Buhara Mektebine mensup,

bir Sünni tarikatı da,

?Yeşilbaş? olarak adlandırılmaktadır.

Türkiye?de

?Kara börk?,

?Kara börklü?,

?Kızıl börklü?,

?Akbaşlı?

?Akbaşlar?

isimleri ile pek çok köy bulunmaktadır.

****
Kızılbaş ismi ile ilgili,

bir görüş de şöyledir:

Erdebil tekkesi şeyhlerinden,

Şeyh Haydar (1488),

on iki dilimli kızıl bir taç giymiş,

kızıl sarık sarmaya başlamış,

derecelerine göre,

müritlerine de,

aynı tacı sarıklı,

veya sarıksız olarak,

giydirmiştir.

Bu nedenle,

Erdebil Tekkesi mensuplarına,

?Kızılbaş? adı verilmiştir.

****

Sonuç:

Alevilerin bazıları,

bu hitabı ?hakaret? kabul eder.

bir grubu da,

?iftihar? eder.

Onlar şöyle der:

?Kızılbaş olmaktan utanç duymayız.

Karşıtlarımızın bu sözü,

?hakaret anlamında?

kullanılmasına kızarız.

Hatta,

?Kızılbaşlık gibi unvanımız var?

Diyerek,

Kızılbaş olmaları ile övünürler...