Geçen hafta,
?Milli şeflikten demokrasiye?
başlıklı yazı ile,
demokrasi tarihçemizi,
çok kısa anlatmaya çalışmıştım.
O yazıyı yazarken,
önce aklıma demokrasinin;
*-ne olduğunu,
*-ne olmadığını,
*-başlangıcını,
*-tiplerini,
kısaca incelemek,
sonra da;
demokrasi tarihimizin olaylarını,
kronolojik olarak,
sıralamak geldi.
****
Uzunca bir yazı olacak.
Bir köşe yazısına sığması,
mümkün değil.
Birkaç hafta sürecek.
Umarım, faydalı olur.
****
Demokrasi,
vatandaşların,
devlet politikasını,
tayin etmede,
?eşit hakka?
sahip olduğu varsayılan,
bir yönetim biçimidir.
****
Yunanca
(dimos, halk, + kratia iktidar),
sözcüğünden türemiştir.
Türkceye,
Fransızca démocratie,
sözcüğünden geçmiştir.
****
Demokrasinin ana yurdu olan,
Eski Yunan?daki,
Filozof Aristo ve Eflatun,
demokrasiyi eleştirmiş,
?ayak takımının yönetimi?
gibi ifadeler kullanılmışlardır.
Ama;
demokrasi günümüzde,
en çok kullanılan,
devlet sistemi haline gelmiştir.
****
Artık siyaset bilimciler,
hangi sistemin daha iyi olduğunu değil,
hangi demokrasinin daha iyi işlediği,
tartışmaktadır.
****
Liberal, sosyalist, muhafazakar,
anarşist ve faşist düşünürler,
kendi demokratik sistemlerinin,
erdemlerini öne çıkarmaya çalışmışlardır.
****
Demokrasiye,
farklı atıflar da yapılır:
*-Çoğunluğun yönetimi
*-Azınlık haklarını güvenceye alan yönetim;
*-Fakirin yönetimi;
*-Sosyal eşitsizliği yok eden yönetim;
*-Fırsat eşitliği sağlamayan yönetim gibi
****
Gelelim bizim,
Demokrasi tarihi notlarına:
* 21 Temmuz 1946 :
Yapılan ilk çok partili seçimde CHP 396,
16 ilde seçime girebilen DP 62,
bağımsızlar ise 7 milletvekili çıkardı.
* 18 Temmuz 1948 :
Demokrat Parti?den ayrılan,
Mareşal Fevzi Çakmak
ve Osman Bölükbaşı,
Millet Partisi?ni kurdu.
* 14 Mayıs 1950 :
Genel seçimlerde halk,
CHP?nin 27 yıllık tek parti iktidarına son verdi.
Seçimlerin sonucunda;
D. P. %53.3 oyla 408, CHP %39.9 oyla 69,
MP 1 milletvekilliği kazandı
* 7 Temmuz 1950 :
Dünya Bankası Türkiye?ye,
16 milyon 400 bin dolar kredi açtı.
* 22 Mayıs 1950 :
C. Bayar T.C?nin üçüncü cumhurbaşkanı oldu.
A.Menderes başkanlığındaki ilk D. P hükümeti kuruldu.
R. Koraltan da Meclis Başkanı oldu.
* 29 Mayıs 1950 :
Başbakan Menderes
?sadece millete malolmuş inkilâpları saklı tutacağız?
dedi.
* 6 Haziran 1950 :
DP hükümeti;
Genelkurmay Başkanı,
Kuvvet Komutanları
ve diğer bazı generalleri,
görevlerinden aldı.
* 16 Haziran 1950 :
D P hükümetinin ikinci önemli icraatı,
Arapça ezan okunma yasağını kaldırması oldu.
* 5 Temmuz 1950 :
Radyodan dini program yayın yasağı kaldırıldı.