HÂRICÎLIK
Hz. Ali döneminde ortaya çıkan,
Siyasî ve itikadı mezheptir.
Hz. Ali?ye karşı çıktıkları için,
Haricîler olarak anılmışlardır.
****
Onlara göre,
Allah?tan başka kimsenin,
hüküm verme yetkisi yoktur
Bunu kabul edenler kâfir olurlar.
Hz. Ali de kâfir olmuştur.
****
Haricîler, Hz. Osman?ı ,
şehit etmeleri ile övünüyorlardı.
Hz Ali ve Osman?ı,
kâfir ilân edip lânetlemeyen,
her Müslüman?ı kâfir sayıyor,
acımasızca öldürüyorlardı.
****
Hz. Ali bir Haricî tarafından,
şehit edilmişti.
Haricîler, Emeviler ve Abbasîler döneminde de,
varlıklarını sürdürmüşlerdi
****
Haricîleri Taşkın bir ruha,
atılgan bir mizaca sahipti.
İslâm?a samimiyetle inanmışlardı,
ancak ufukları dar,
düşünceleri yüzeyseldi.
****
Kur?ân?ı çok okuyor,
zahirİ anlamına sarılıyor,
kendi anladıklarının dışında,
başka bir anlam tanımıyorlardı.
****
Haricîler yalnızca su üç noktada,
görüş birliği içindeydiler.
1. Hz. Ali, Hz. Osman?,
hakemler Amr, Abu Musa, Hz. Âişe,
ve hakemlerin hükmüne razı olan,
herkesi kâfir kabul etmek.
2. Büyük günah işleyen kimseyi,
cehennemde ebedî olarak kalacak,
kâfirlerden saymak.
3. Zalim devlet başkanına karsı,
isyanı farz kabul etmek.
****
Onlara göre devlet başkanının,
Kureys?ten olması gerekmez.
Hür seçimle işbasına gelmesi şartıyla,
herkes İmam olabilir.
Seçimle basa geçirilen kişi,
doğru yoldan saparsa,
görevden alınması,
hatta öldürülmesi farz olur.
****
İlk Haricîlerden sonra,
Haricîlik çok sayıda kola ayrıldı.
Bunlar içinde en önemlileri,
*-Ezanca,
*-Necâdât,
*-Sufriyye,
*-Caride,
*-Ibâdiyye
*-Sebibiye?dir.
****
Haricîler Allah?ın sıfatlarında,
teşbihe karsıdırlar.
Kur?ân?in mahlûk olduğunu,
çünkü yalnızca Allah?ın,
Kadim olduğunu ifade ederler.
Son derece sert ve acımasız,
bir adalet görüsüne sahiptirler.
****
Haricîler bu görüşleriyle,
Mutezile?ye tesir etmişlerdir.
Bazı görüşlerinde,
Kur?an ve Sünnet?e dayandıklarından,
ehil-i sünnet?e uygun görüşleri de vardır.
****
Ancak ehil-i sünnet?le,
temel de ters düştükleri,
meseleler de vardır.
*-Allah?ın hem dünyada,
hem ahirette görülemeyeceği,
*-haktan ayrılan İmamı,
azletmek için isyan etme,
*-İslâm?ın imandan olduğu,
*-Kur?an?ın yaratılmış olması,
*-Hz. Peygamber?in,
günahkârlara şefaatini ret,
*-büyük günah isleyenin,
ebedî cehennemde kalacağı,
gibi görüşleriyle,
ehil-i sünnet?e karsı çıkmışlardır.